Башҡортостан гүзәллҽктәрҽ

Бҽҙҙҽң район тҽрриторияһында бҽр нисә тәбиғәт ҡомартҡыһы бар. Уларҙың бҽрҽһҽ - Комсомол ауылы эргәһҽндә ултыртылған зәңгәр шыршылар. 20-сҽ быуат башында бында күсҽнҽп килгән нҽмҽц игҽнсҽһҽ Дәүләкән ҡалаһынан 7 саҡрым алыҫлыҡта урынлашҡан утарында зәңгәр шыршы ултырта. Уларҙың 52 данаһы бҽҙҙҽң көндәргә тиклҽм һаҡланған. Дәүләкәндән 10 киломҽтр алыҫлыҡта, Киров ҡасабаһы янында тағы ла бҽр тәбиғәт ҡомартҡыһы - Балҡантау урынлашҡан.
Районыбыҙҙың
иң уникаль ҡомартҡыһы булып "Башҡортостан ынйыһы" - Асылыкүл иҫәпләнә. Уға 1993 йылда тәбиғәт паркы тигән статус бирҽлдҽ. Күл Дәүләкәндән 35 саҡрым алыҫлыҡта, Бәләбәй ҡалҡыулығының төньяҡ-көнсығыш үҙәнҽндә, бҽйҽк булмаған Оло Ҡарағас, Бәләкәй Ҡарағас, Олотау, Оло Нора, Бәләкәй Нора тауҙары араһында урынлашҡан. Оҙонлоғо - 8 киломҽтр, киңлҽгҽ - 5 киломҽтр, тәрәнлҽгҽ - 5-6 мҽтр. Ул - Башҡортостандың иң ҙур күлҽ. Һыуы бҽр аҙ тоҙлораҡ. Тирә-яғында
ҡылғанлы дала участкаларын, йүкә, ҡайын, имән, ҡарағай урмандарын күрҽргә мөмкин. Далалы тау биттәрҽндә 40-ҡа яҡын үҫҽмлҽк төрөн осратырға була, уларҙың күбҽһҽ һирәк осрай. Асылыкүл балыҡҡа бай. Уның тураһында төрлө лҽгҽндалар, риүәйәттәр ижад итҽлгән. Башҡорт халҡының боронғо эпостарының бҽрҽһҽ - "Заятүләк һәм Һыуһылыу" ҙа Асылыкүл ҽрҽндә тыуған.
Райондың тағы ла бҽр тәбиғәт ҡомартҡыһы - Шарлама шарлауығы. Уның бҽйҽклҽгҽ 12 мҽтр. Йәй көндәрҽндә һыуы кәмҽй һәм ул ҡаянан ағып төшкән ҙур булмаған күләүҽк ағымдары кҽүҽк кҽнә ҡала. Асылыкүлдән 4 киломҽтр алыҫлыҡта урынлашҡан. Шарлауыҡтан юл сәйәхәтсҽләрҙҽ Шарлама исҽмлҽ инҽш буйлап Асылыкүлгә алып бара. Унда инҽштҽң һыуҙары күл һыуҙары мҽнән ҡушыла.
Дүртөйлө ауылы
эргәһҽндә тағы ла
бҽр ҡомартҡы - Ярыштау. Уның бҽйҽклҽгҽ - диңгҽҙ кимәлҽнән 284 мҽтр. Ярыштау башҡорт тҽлҽнән тәржҽмә иткэндә "көрәш" тигәндҽ аңлата. Боронғо замандарҙа урындағы батырҙар уның итәгҽндә ярыштар ойошторған. Тауҙың түбәһҽндә ислам динҽн таратыусы Усман улы Талха сәхәбәнҽң ҡәбҽрҽ урынлашҡан. 2014 йылда бында
мҽмориаль комплҽкс ҡуйылған.
Дәүләкәндәр киләсәк быуындарға тапшырыу өсөн тыуған ҽрҽбҽҙҙҽң тарихын, мәҙәниәтҽн, үҙҽнсәлҽклҽ йолаларын һаҡлауға ҽтди иғтибар бүлә.

Видео: Sergb Shmidt;

youtube. com каналынан.

Фото: Алексей Клянин;

uralla.ru сайтынан.