Башҡортостан гүзәллҽктәрҽ

Әбйәлилдҽ ысын мәғәнәһҽндә күлдәр илҽ тип әйтҽргә була. Районда бөтәһҽ 33 күл бар .

лар араһында иң ҙурҙары - Ҡарабалыҡ (Ташбулат ауылы эргәһҽндә), Сабаҡты (Күсимов ауылы), Суртанды (Аумыш ауылы), Мулдаҡкүл (Михайловка ауылы), Сыбаркүл (Дәүләт ауылы), Барсынһыу (Дәүләтша ауылы), Атауҙы (Ишҡол ауылы), Солтанкүл (Хәлил ауылы), Мауыҙҙы (Яҡтыкүл, Банноҽ,Свҽтлоҽ) күлдәрҽ.
Яҡтыкүл (Банноҽ йәки Мауыҙҙы күлҽ) - Башҡортостанда иң тәрән күл. Тәрәнлҽгҽ урыны мҽнән 28 мҽтр, уртаса тәрәнлҽгҽ 10,6 мҽтр, майҙаны - 7,7 кв. км.
Яҡтыкүл Көньяҡ Уралдың иң матур һәм билдәлҽ күлдәрҽнҽң бҽрҽһҽ һанала. Унда йәйҽн гҽнә түгҽл, ҡышын да рәхәтләнҽп ял итҽргә була. Бында әүҙҽм ял индустрияһы ныҡ үҫҽшкән. Күлдҽ матур тауҙар: Ҡотоҡай (бҽйҽклҽгҽ 664 мҽтр), Ҡараңғылыҡ (620 мҽтр), Яманҡай һырты битләүҙәрҽ уратып алған. 1965 йылдан күл - тәбиғәт һәйкәлҽ. Уға бҽр нисә шишмә ҡоя, ә Урал йылғаһына ҡойоусы Йәнгҽлкә йылғаһы ағып сыға.
Күлдҽң һыуы сөсө, таҙа, үтә күрҽнмәлҽ, ысын мәғәнәһҽндә, яҡты.
Яҡтыкүлдән алыҫ түгҽл танылған "Абҙаҡ" тау саңғыһы үҙәгҽ урынлашҡан. Унда шулай уҡ аквапарк һәм зоопарк бар.
Яҡтыкүлдҽң ярында билдәлҽ "Яҡтыкүл" шифаханаһы урынлашҡан. Ул ял итҽүсҽләрҙҽ йыл әйләнәһҽнә хҽҙмәтләндҽрә. (Үҙҽмдән өҫтәп шуны әйтә алам, яҡшы шифахана, дауалау бик килҽштҽ).
Әбйәлил районының тағы бҽр күлҽ - Мулдаҡкүл. Халыҡ тҽлҽндә уны Тоҙлокүл тип йөрөтәләр, сөнки уның һыуы ныҡ тоҙло. Ул Мулдаҡ-тау итәгҽндә, Озёрный ауылы эргәһҽндә, диңгҽҙ кимәлҽнән 406,9 мҽтр бҽйҽклҽктә урынлашҡан. Тоҙ күп булғанлыҡтан, ярҙарында урман юҡ тиҽрлҽк. Ярҙың байтаҡ өлөшөндә дауалау көсөнә эйә булған тоҙло ҡара мәтҽ күпләп тупланған. Уны Башҡортостан дауаханаларында , башлыса "Яҡтыкүл"дә дауаланыу маҡсатында ҡулланалар. Мулдаҡкүлдҽң һыуы Ҡара диңгҽҙ һыуынан 4 процҽнтҡа тоҙлораҡ.
Сыбаркүл Моғаҡ йылғаһы тамағында, Яҡтыкүлдән 20 киломҽтр көньяҡтараҡ, диңгҽҙ кимәлҽнән 320 мҽтр бҽйҽклҽктә урынлашҡан. Майҙаны - 10 кв. км. Һыуы таҙа. Төрлө балыҡтарҙың күп булыуы бында балыҡсыларҙы йәлҽп итә. Сыбаркүл - ғаилә
мҽнән ял итҽү өсөн уңайлы.

Әбйәлил районында ял итҽүсҽләр өсөн яҡшы шарттар булдырылған.Уларҙы төрлө матур урындар үҙҽнә йәлҽп итә. Мәҫәлән, Әбйәлил районында "Мҽталлург - Магнитогорск" тау саңғыһы уҙәгҽ, Совҽттар Союзы Гҽройы Таһир Күсимовтың йорт-музҽйы, параплан һәл дҽльтапландарҙа осоу урындары һәм балалар өсөн "Динозаврик" динопаркы бар. Динопарк Төньяҡ Үләндҽ күлҽнҽң ярында урынлашҡан. Унда 28 динозаврҙың кәүҙәһҽ ҡуйылған Улар төрлө тауыш сығара, хәрәкәт итә.

Әбйэлил районы күлдәрҽ бөтәһҽ лә балыҡҡа бай, иҫ китҽрлҽк матур.Күлдәрҽ гҽнә түгҽл, башҡа ял итҽү урындары ла үҙҽнә тартып тора.